Do założenia internetowego radia wystarczy właściwie najprostszy serwer Shoutcast i odpowiednio skonfigurowany Winamp. Sen z powiek wielu internautów spędzają jednak wymogi prawne na publiczne nadawanie muzyki w sieci. Czy za nadawanie w radiu internetowym trzeba płacić?
Odpowiedź na to pytanie jest oczywista. Trzeba! Jak za większość rzeczy, za prawa autorskie płacić również musimy! Jednak Organizacje Zbiorowego Zarządu odpuszczają internautom i opłaty za e-stacje są znacznie mniejsze niż w przypadku eterowych konkurentów.
Na samym początku należy zaznaczyć, że samo założenie internetowego radia (obojętnie czy ma charakter informacyjny czy muzyczny) nie wymaga uzyskania koncesji od Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. Jednak koncesja – czyli pozwolenie na nadawanie – to nie to samo co licencja.
Warto również zaznaczyć, że stacja przeznaczona dla najbliższych (rodzina i znajomi) nie wymaga odprowadzania żadnych opłat oraz podpisywania umów. Jednak nie można w tym wypadku udostępniać sygnału osobom postronnym! Wszystko dzięki zapisowi o dozwolonym użytku prywatnym w prawie autorskim. UWAGA! Umieszczenie popularnego tekstu o nadawaniu dla znajomych nie ściąga z nas odpowiedzialności, jeżeli sygnał dostępny jest publicznie. Aby zabezpieczyć radio hasłem można skorzystać z technologii IceCast2! (Opisanej w dziale Serwery Emisyjne > IceCast)
Umowy i licencje
Przed rozpoczęciem nadawania niezbędne jest uzyskanie licencji na rozpowszechnianie utworów. Za jej brak może grozić nawet kara do 2 lat pozbawienia wolności oraz wysoka grzywna. Policja interesuje się nielegalnym rozpowszechnianiem utworów w internecie. Niespełna rok temu zamknęła studenckie radio internetowe z Opola.
Nadawca powinien zaopatrzyć się w co najmniej trzy, a najlepiej cztery umowy z Organizacjami Zbiorowego Zarządzania. Są to:
- ZAiKS - Związek Autorów i Kompozytorów Scenicznych
- ZPAV - Związek producentów Audio Video
- SAWP - Stowarzyszenie Artystów Wykonawców Utworów Muzycznych i Słowno - muzycznych
- Związek Artystów Wykonawców STOART
Licencje uzyskuje się składając pisemnie specjalny wniosek do powyższych organizacji, które reprezentują zarówno twórców polskich jak i zagranicznych. Następnie podpisana jest umowa, która zezwala na rozpowszechnianie utworów muzycznych poprzez radio. Po podpisaniu umowy możemy rozpocząć legalne nadawanie.
Warto zaznaczyć, że każde stowarzyszenie reprezentuje różne osoby odpowiedzialne za produkcję utworu!
- ZAiKS - prawa twórców i kompozytorów
- ZPAV - prawa właścicieli fonogramów, czyli producentów
- STOART i SAWP - tantiemy od artystycznych wykonań
Wszystkie powyższe stowarzyszenia (nie jestem pewien co do SAWPu) wymagają również, by co określony w umowie okres czasu wysyłać specjalne raporty, które zawierają między innymi tytuły piosenek i nazwiska osób związanych z danym utworem, które zostały odtworzone w naszej stacji.
Ceny licencji
Każde z tych stowarzyszeń posiada osobne cenniki dla stacji internetowych oraz osobne warunki w umowie. Koszty licencji na webcasting dla ułatwienia odczytania przedstawię w postaci tabeli:
ZAiKS:
W przypadku stacji nie czerpiącej zysków z działalności. Tak zwana działalność hobbystyczna. Jesteśmy zobowiązani przekazywać co miesiąc kwotę stałą, zależną od możliwej liczby słuchaczy, jednak kwota ta nie może być mniejsza niż 100zł.
| Liczba słuchaczy |
Koszt licencji |
| 1 - 50 |
100zł |
| 51 - 100 |
200zł |
| 101 - 250 |
400zł |
| 251 - 500 |
800zł |
| 501 - 1000 |
1000zł |
| 1001 - 10 000 |
2000zł |
| Powyżej 10 000 |
4000zł |
Do tych cen należy doliczyć 22% podatku VAT! Jeżeli stacja prowadzi działalność gospodarczą dodatkowo obowiązuje ją poniższy cennik:
| Udział % utworów |
Koszt licencji (% dochodu stacji) |
| Do 10% zawartości |
1% |
| 10% - 25% | 2% |
| 25% - 40% | 3% |
| 40% - 50% | 4% |
| 50% - 60% | 5% |
| 60% - 70% | 6% |
| Powyżej 70% | 7% |
Przez pierwsze pół roku możemy dostać zniżkę od ZAiKSu na prawa autorskie!
ZPAV:
| Liczba słuchaczy | Miesięczny koszt |
| 1 - 50 |
100zł |
| 51 - 100 |
200zł |
| Każde następne 100 |
100zł |
STOART:
Zrzesza dużą liczbę krajowych oraz 200 tysięcy zagranicznych wykonawców. Jeżeli stacja nie prowadzi się działalności gospodarczej może uzyskać zniżkę na pierwszy rok umowy!
| Liczba słuchaczy | Miesięczny koszt |
| 1 - 100 |
100zł |
| 101 - 1000 |
200zł |
| Każde następne 1000 |
50zł |
SAWP:
SAWP ma pod swoją opieką tylko część wykonawców, pozostałych ma STOART. Jednak istnieje możliwość, że wykonawca jest zapisany do obu stowarzyszeń. Wtedy mamy obowiązek opłacenia obu!
| Liczba słuchaczy | Miesięczny koszt |
| 1 - 50 |
40zł |
| 51 - 100 |
80zł |
| 101 - 200 |
130zł |
| 201 - 500 |
180zł |
UWAGA! Do wszystkich powyższych cen należy doliczyć 22% podatku VAT!
Legalność utworów
Częste pytanie brzmi 'Czy muszę kupować płyty?'. Logika podpowiada, że tak. W prawdzie nie wszystkie z powyższych stowarzyszeń zawierają wpis na temat legalnych utworów, to nie które takowy w umowie posiadają.
Jednak nie od razu musimy kupować płyty z legalną muzyką. Możemy posiadać również pliki zakupione w sklepie internetowym czy uzyskane bezpośrednio od wytwórni, niemniej jednak musimy ponieść pewien koszt za posiadanie legalnego pliku.
Jak grać i nie płacić?
W Internecie są bazy utworów objętych prawami autorskimi na otwartych licencjach, czyli w skrócie możemy ściągnąć utwory i rozpowszechniać je bez dodatkowych opłat.
Można to zrobić za pomocą serwisu Jamendo.com, oczywiście po uprzednim zapoznaniu się z regulaminem serwisu.
Innym rozwiązaniem jest serwis freemusic.com.pl, który oferuje płyty, z których utwory nie są i nie będą zarejestrowane w żadnej OZZ. Po zakupieniu takiej płyty możemy publicznie odtwarzać jej zawartość bez obawy.
I na koniec jeszcze jedno rozwiązanie. Są serwisy, gdzie artyści sami publikują swoje utwory w celu ich oceny bądź komentarza. Możemy skontaktować się bezpośrednio z artystą i poprosić o pisemną zgodę na publiczne odtwarzanie jego utworów.
